W swojej pracy bardzo często korzystam z tego narzędzia.
Badałem wielu zawodników i zawodniczek z różnych dyscyplin sportowych, a także ludzi będących sportowcami.
FMS™ (ang. Functional Movement Screen). Narzędzie te jest systemem oceniającym fundamentalne wzorce ruchowe, które leżą u podnóża naszej każdej aktywności ruchowej, czy jest to sport rekreacyjny czy też wysiłek fizyczny na najwyższym poziomie intensywności. Ocena fundamentalnych wzorców ruchowych pozwala zidentyfikować asymetrie i ograniczenia w naszym układzie ruchu. Zaburzenie tych podstawowych wzorców wpływa niekorzystnie na ekonomię ruchu, podwyższa ryzyko odniesienia urazu lub przeciążenia, zmienia odczucia proprioceptywne.
Ocena FMS™ poza identyfikacją zaburzeń wzorców i asymetrii, pozwala natychmiast ustalić kryteria i kierunki działań korygujących, które przywracają prawidłową jakość wzorców ruchowych. Weryfikacją progresji poprawy jest wynik uzyskiwany w ocenie FMS™ prowadzonej przez trenera czy fizjoterapeutę.
Korzyści płynące z stosowania oceny FMS:
Identyfikacja najsłabszych ogniw – ocena FMS™ upraszcza koncepcję oceny wzorców ruchowych i ich wpływu na motoryczność naszego ciała,
Komunikacja – FMS™ wykorzystuje prosty język, przystępny dla pacjenta/sportowca, jednocześnie stwarzając wspólną platformę do komunikacji dla trenerów nadzorujących postęp u swoich podopiecznych,
Ocena – bateria testów FMS™ łatwo identyfikuje asymetrie, ograniczenia ruchowe, upraszczając testowanie i analizę stanu klienta/sportowca,
Standaryzacja – FMS™ tworzy funkcjonalną bazę wyjściową do łatwej identyfikacji progresji i aktualnego stanu klienta/zawodnika
Bezpieczeństwo – FMS™ szybko identyfikuje zaburzone wzorce ruchowe, na których należy w pierwszej kolejności skupić działania korygujące. Ponadto wskazuje na „gotowość” klienta do podjęcia aktywności ruchowej celem uzyskania realnie założonych celów treningowych.
Działania korygujące – FMS™ może być wykorzystany na każdym poziomie sprawności ocenianego, upraszczając dobór strategii korygujących w różnych przypadkach. Na podstawie przeprowadzonej analizy FMS™, ułatwia dobór indywidualnych ćwiczeń w zależności od potrzeb klienta/sportowca.
Proces treningu korekcyjnego w oparciu o dokonana ocenę FMS™ zawiera 3 podstawowe kroki:
1. reedukację mobilności (w sytuacji gdy jest ona zaburzona),
2. reedukację wzorców ruchowych (programowanie wzorców ruchowych), m.in. z wykorzystaniem reaktywnego treningu nerwowo-mięśniowego,
3. trening globalnych wzorców ruchowych zgodnie wymaganiami klienta/sportowca
Zalety wynikające z stosowania oceny FMS™ i ćwiczeń korygujących w oparciu o koncepcję FMS™:
-poprawa stanu funkcjonalnego klienta i wyniku sportowego (sportowcy),-obniżenie ryzyka urazu/przeciążenia,
-identyfikacja słabych ogniw łańcucha kinematycznego, asymetrii z łatwą gradacją stopnia dysfunkcji celem śledzenia progresji klienta/sportowca,
-prosty i logiczny system ćwiczeń korekcyjnych
-indywidualizacja ćwiczeń korygujących dostosowanych do indywidualnej oceny klienta/sportowca
-rozróżnienie planowania treningu na poprawę jakości ruchu i kształtowanie zdolności motorycznych na indywidualne potrzeby klienta/sportowca,
-identyfikacja przyczyn i czynników urazów oraz trendów treningowych w populacjach osób aktywnych, które odnoszą się do profilaktyki urazów bezkontaktowych i przeciążeniowych,
W jaki sposób wykorzystuje się FMS™ w fitnesie, rehabilitacji i sporcie?
Przeprowadzając ocenę FMS™ możemy zidentyfikować ograniczenia i występujące asymetrie, które wpływają na czynności dnia codziennego, aktywność ruchową i sportową. Dzięki ocenie FMS można ukierunkować działania korygujące, które optymalnie reedukują właściwe wzorce ruchowe i przywracają optymalną koordynację nerwowo-mięśniową. Następnie, monitorując wynik oraz progres w działaniach korygujących trener czy też terapeuta może dobrać indywidualne ćwiczenia, które w danym przypadku pozwalają najbardziej efektywnie wpłynąć na poprawę stanu klienta /sportowca.
Funkcja to złożona kombinacja współdziałania systemu nerwowo-mięśniowego, w którym poszczególne jego komponenty są połączone i reagują wzajemnie względem siebie.
Aby zrozumieć całość tego procesu należy uwzględnić działanie poszczególnych jego komponentów w układzie ruchu człowieka. Funkcjonalny wzorzec ruchowy jest zintegrowanym, wielopłaszczyznowym działaniem wymagającym przyspieszania, hamowania i stabilizacji zaangażowanych segmentów ciała.
W tym kontekście termin treningu funkcjonalnego zarówno w przypadku fizjoterapii jak i treningu sportowego rozumiany jest jako specyficzny zaplanowany ciąg ćwiczeń od izolowanych do globalnych ćwiczeń obejmujących ruch w we wszystkich płaszczyznach. Progresja ćwiczeń zależy od stanu wyjściowego i możliwości ćwiczącego. Planowane postępowanie terapeutyczno-treningowe uwzględnia cel, którym może być powrót do czynności dnia codziennego lub rozwijaniu zdolności motorycznych wymaganych dla konkretnej dyscypliny sportowej (w przypadku sportowca). W tym znaczeniu trening funkcjonalny nie jest jednakże treningiem specjalistycznym dla konkretnej dyscypliny, a raczej kształtowaniem fundamentalnych wzorców ruchowych które leżą u podstawy motoryczności człowieka i są niezbędnym etapem prawidłowego rozwoju motorycznego zawodnika.” – tekst Remigiusz Rzepka, FMS Polska